Stichting EDMK De SAS bestaat bijna 25 jaar
Je hebt mannenkoren, én mannenkoren, van groot serieus klassiek tot klein frivool feestelijk. Tot de laatste categorie behoort het Eindhovens Dubbel Mannen Kwartet De SAS. De acht leden vormen al 23 jaar een vriendenclub, in wisselende samenstellingen weliswaar, maar gezelligheid staat voorop. En de heilzame werking van samen zingen natuurlijk. “We zijn gewaagd aan elkaar!”
Tekst: Hans Matheeuwsen | Foto’s: Bart Verkuijlen
Hoe kan het ook anders, het gesprek over De SAS vindt plaats in Café Wilhelmina en wel aan de vaste tafel van de heren óp het podium. Leon Kerkhofs en Maarten Cools, twee leden van het eerste uur, zijn spot on. Nog even volhouden en De SAS bestaat 25 jaar. Naar aanleiding daarvan zoeken de mannen wat publiciteit want het jubileum moet wel navenant gevierd kunnen worden.
De jaren tellen maar het enthousiasme is er niet minder om. Een kleine domper was het gedwongen vertrek uit het Stadspaviljoen, waar De SAS op dinsdagavond repeteerde. Het nieuwe honk werd Café Hendrik op het Wilhelminaplein, het kleinere broertje van Café Wilhelmina. Via de tussendeur zitten de heren zo weer ouderwets aan het bier na gedane zangarbeid. Maarten: „We hebben het hier net zo goed naar ons zin. We missen wel het contact met de anderen die ook in het Stadspaviljoen kwamen.”
Want in het Stadspaviljoen waren de repetities bijna altijd feest. De SAS komt voort uit de Brabantzangers, die daar ook repeteerden. Maar de leden voelden zich uiteindelijk meer senang bij het feestrepertoire, de lol en de gezelligheid, en splitsten zich af. Ook Jos Thomassen ging mee; hij verzorgt nog steeds de repetities, de arrangementen en het finetunen van de orkestbanden. Tevens is hij al 41 jaar dirigent van Eindhovens Gemengd Koor de Roostenzangers. De Brabantzangers gingen ondertussen op in Koninklijk Mannenkoor La Bonne Espérance.
Terug naar het Stadspaviljoen. In de tijd van uitbaters Willie Welten en Dolf Koch, opnieuw lid van De SAS, was het altijd gezellig pimpelen aan de bar, vertellen Leon en Maarten. „We kwamen er altijd een hoop bekenden tegen.” Na de overname door Eveline Wu was het Stadspaviljoen niet langer meer de huiskamer van de stad. Er moest bovendien betaald worden voor de huur van de kleine zaal voor de repetities.
Netam
Voor wie het wil weten: De SAS is een verbastering De SOOS. Als variatie op Sociëteit Netam, die ook aan de bar zat bij het Stadspaviljoen en er een hapje at. Een harde kern van Eindhovense notabele oudere heren. Netam staat voor Naait Er Tegen Aan Mannen. Er hangt een anekdote aan vast maar die voert te ver voor dit verhaal. De SAS moest altijd wachten totdat de mannen klaar waren zodat zij van lieverlede zelf een emmer friet met frikandellen bestelden waar het halve Stadspaviljoen van mee-at. En SAS bekte toch net wat lekkerder dan SOOS, bovendien komt de A voor O, verklaren Maarten en Leon terwijl ze hun gezichten zoveel mogelijk in de plooi proberen te houden.
Oké, aan verhalen en anekdotes geen gebrek, maar eerlijk: een mannenkoor, is dat nog wel van deze tijd? Jazeker, ze hebben succes met hun optredens, ze worden volop gewaardeerd, het is feest als ze optreden waarbij ze misschien zelf nog wel de meeste lol beleven, onder het motto ‘Zonder drank geen klank’. Al was het maar vanwege hun verschijning; in hemelsblauwe smoking en de zwartwitte-schoenen die speciaal voor de leden zijn gemaakt, en een cadeau zijn van hun beschermheer en fan van het eerste uur Huub Schalkwijk. De opvallende zogenaamde Great Gatsby-schoenen zijn hèt handelsmerk van De SAS geworden, betogen de mannen.
We zijn een kleine groep, als er iets gebeurt in het leven van iemand zijn we daar allemaal bij betrokken
Kwajongens
Maar voor de acht leden van het dubbel mannenkwartet – alle stemmen (bas, bariton en eerste en tweede tenor) zijn dubbel bezet – gaat het naast de vreugde van het zingen en de heilzame werking die ervan uitgaat toch vooral om de sociale functie: De SAS is gewoon een vriendenclub die lief en leed deelt met elkaar. „Een stel belegen kwajongens”, karakteriseren Leon en Maarten. „Belegen zijn we inmiddels zeker, maar kwajongens ook nog hoor. Vier leden zingen al 23 jaar met elkaar. We zijn gewaagd aan elkaar. Het is moeilijk om daartussen te komen, daarom kan ook niet iedereen zomaar lid worden. We zijn een kleine groep, als er iets gebeurt in het leven van iemand zijn we daar allemaal bij betrokken. Ook al heb je binnen een kleine groep met de een meer contact dan met de ander. Maar we zijn een vriendenclub. Dat is het uitgangspunt.”
En het mag dan allemaal één groot feest lijken, De SAS trad ook met regelmaat op met serieuze artiesten, onder wie André Hazes (senior), Karin Bloemen, Marco Bakker en Lee Towers. Bij diverse gelegenheden en op verschillende locaties en podia, van de Wim van Doornekiosk tot en met het kampioensfeest van PSV, en van het Academisch Genootschap tot Café Schafrath in Nuenen. En niet te vergeten op hun eigen, jaarlijkse gratis End of Season Party, standaard op de eerste zondag in juli, de laatste keer op het Wilhelminaplein. „We zijn bekend in de regio, dus zeg maar eens dat we niet serieus zijn”, reageert Leon.
Polonaise
Een feesten- en partijenkoor dus maar een enkele begrafenis staat ook op het conto, evenals het zingen in de kerk, bij bijzondere gelegenheden. Maar het is ze toch vooral te doen om plezier waarbij ze volop genieten van de interactie met het publiek. „Als mensen beginnen te dansen of de polonaise lopen. We moeten wel contact hebben met het publiek.”
Ze treden ook regelmatig op voor goede doelen, op benefietavonden. Gratis. „We vinden het gewoon leuk om dat te doen; mensen helpen die proberen sponsorgelden binnen te krijgen. We doen dat ook voor elkaar.” Het repertoire bestaat uit de bekende Nederlands- en Engelstalige feestliedjes, in combinatie met het enthousiasme van de leden en de interactie met het publiek is succes over het algemeen verzekerd. En als de reacties heel uitbundig zijn, zingen ze gewoon nog een liedje.
Jubileum
Serieus is in elk geval het plan om in 2026 het jubileum te vieren. De SAS wil het dan wat groter aanpakken dus zoeken ze sponsors. „We hebben onze kosten, zoals de meerstemmige arrangementen die speciaal voor ons worden gemaakt. We treden in de helft van de gevallen op voor de kat z’n viool, dus er komt wel wat binnen, maar dat staat niet in verhouding tot de kosten. De datum en de invulling van het jubileumprogramma moeten nog ingevuld worden. Kijk, we hoeven geen winst te maken, maar het moet ons ook geen geld kosten.”