Oud-Philips topman Jan Post is Hoeder van Brabants cultureel en natuurlijk erfgoed
Hij hoopt Brabander te zijn geworden tussen de Brabanders, zegt Jan Post. De voormalige topman van Philips heeft zijn hart verpand aan Eindhoven, maar ook Amsterdam mag nog immer op zijn sympathie rekenen. In beide steden speelde zijn werkzame leven zich af, in diverse functies, en nu doet hij van zich spreken als ‘Brabantse Hoeder’ die pleit voor de voedseltransitie. „Er is meer dan techniek en design.”
Tekst: Hans Matheeuwsen | Foto’s: Charlotte verhagen /DCI Media
Als Jan Post (79) eenmaal beet heeft, laat hij niet meer los. Hij toont zich een vurig pleitbezorger van de Brabantse Hoeders, een club voormalige bestuurders met een behoorlijke staat van dienst die het culturele en natuurlijke erfgoed van de provincie bewaken. Er is een voedselevent in de Genneper Hoeve te Eindhoven, onder de titel ‘Brabant Smaakt!,’ georganiseerd door onder anderen Jan, dat aandacht verdient, vindt hij. „Wij laten de voedseltransitie zien in ons Brabant. Gezond eten is een opkomende trend. Mijn kinderen eten heel anders dan wij vroeger.”
Jan heeft wel wat met eten, hij is een kruidenierskind. Jan Post werd geboren in Almelo als zoon van een kruidenier die twee supermarkten runde in Doetinchem. Hij hielp al jong mee. Het gezin ging graag op familiebezoek in de Randstad en zo ontwikkelde de jonge Jan een voorliefde voor Amsterdam. Om later carrière in het bedrijfsleven te kunnen maken, koos hij ervoor om in de hoofdstad aan de Universiteit van Amsterdam economie te studeren.
Dat lukte. Hij schopte het zelfs tot voorzitter van de hoofddirectie van de Nederlandse Philips Bedrijven in Eindhoven en hoofddirecteur van grootste dochter Philips Nederland, waar hij in 1999 vanwege ‘incompabilité des humeurs’ met toenmalig CEO Cor Boonstra vertrok. Tot zijn eigen frustratie. Philips was net verhuisd naar Amsterdam, blikt hij terug. Zonder wrok overigens. „De Raad van Bestuur verbleef regelmatig op de High Tech Campus en in Villa De Laak, maar een terugkeer naar Eindhoven zat er kennelijk niet in. Philips zat op zijn top qua cijfers dus toen Cor besloot om naar Amsterdam te gaan, kon niemand hem tegenhouden.”
„Cor had niets met Eindhoven of Brabant”, onthult hij een publiek geheim. „Voor een bedrijf met een omvang als Philips destijds had je niet een CEO nodig maar een staatsman. Een karakter, iemand die de bedrijfscultuur kent en beheerst en waar mensen een voorbeeld aan willen nemen. Wat dat betreft was Frits Philips een fenomeen. Hij was dé man van de onderneming. Volgens zijn kinderen heeft hij Philips een gezicht gegeven. Dat slaat de spijker op zijn kop wat mij betreft.”
Hemels geschenk
De man mag dan bij Philips zijn weggegaan, Philips zit duidelijk nog in de man. Hoe kan het ook anders, Jan en zijn vrouw wonen alweer bijna 27 jaar op Landgoed De Wielewaal. De kinderen groeiden er op. Hij noemt het telefoontje van eigenaar Frits Philips drie decennia geleden om eens te komen kijken naar grond om een woning op te bouwen ‘een hemels geschenk’ waarvoor hij nog steeds dankbaar is. „Ik wilde graag nog een keer zelf bouwen. Ik mocht kiezen. We hebben een week of drie gerekend en de gok genomen om er meteen een goed huis op te zetten.
Later konden we er een hectare bijkopen. Dat hebben we gedaan, als zakelijke investering. Dat stuk grond grenst aan de openbare weg. Negen jaar geleden is daar een Voedselbos op gezet. Een jong stel had mijn vrouw, die een actief vrijwilligster was bij het Rode Kruis, benaderd. Zij vonden het een ideale plek. Wij waren enthousiast. Op vrijdag komen vrijwilligers helpen in het bos. Het loopt als een trein. Op de andere helft hebben wij zelf een grastuin aangelegd in de stijl van Piet Oudolf. Wij genieten daar zomers van ons tuinhuisje. We leven hier zo fijn. De kans om hier te kunnen wonen is ons overkomen, daar durf je zelf niet eens aan te denken.”
Gezond verstand
Jan Post grossiert in leerzame ervaringen, sappige verhalen en spannende anekdotes waarin Philips als rode draad steeds terugkeert. Hij overweegt het schrijven van een boek. De jaren in Eindhoven, het werken bij en voor Philips hebben hem gevormd, betoogt hij. Hier groeide zijn liefde voor de stad, de omgeving, Brabant. De geboren Achterhoeker en gelegenheids-Amsterdammer raakte gecharmeerd van de Brabanders, vooral van jonge mensen, hun drive en ondernemerschap.
„Ik verkeer altijd graag tussen veel jongere mensen. Dat was bij Philips al zo, later ook toen ik algemeen directeur werd van het Rode Kruis. Dat houdt je scherp. Ik leerde dat er veel jonge mensen met gezond verstand rondlopen waarvan je veel kunt leren. Ik moedig ze graag aan. Dat is hartstikke leuk. Daar komt bij dat ze lang niet allemaal gefocust zijn op rondrijden in grote auto’s maar veel meer bezig zijn met hoe ze in het leven staan. Dat stimuleerde mij weer enorm. Na het Rode Kruis werd ik voorzitter van de Kamer van Koophandel in Amsterdam, door een fusie hadden ze een neutrale voorzitter nodig die de stad kende, maar daarna ben ik de non-profit ingegaan als bestuurder en dat doe ik nog steeds met veel plezier. Ik richt me nu meer op Brabant. Ik kwam nooit in Den Bosch, laat staan Tilburg of Breda. Al heb ik altijd een dubbel gevoel bij Den Bosch. Bosschenaren praten vaak over het verleden,haha. Maar eindelijk hebben wij ook een stukje Den Bosch in Eindhoven: DomusDela. Daar kan ik de familie mee naartoe nemen. Super mooi en prachtig gedaan ook.”
Ik verkeer altijd graag tussen veel jongere mensen, dat houdt je scherp
Wonderen
Hij kan talent wel waarderen. Dat vindt hij ook het mooie van Eindhoven en de regio momenteel. „Ik sta ervan te kijken hoe ook weer de jongere generatie ondernemers het doet. Eindhoven breekt door en dat ik dat allemaal gezond nog mag meemaken, daar geniet ik enorm van.
Als Philipsman raakte ik voor het eerst onder de indruk van de Brabantse ingenieurs bij de ontwikkeling van de cd. Er zijn hier wonderen verricht, en wonderen blijven verricht worden. Als ik kijk naar ASML, hun ontwikkeling vind ik nóg ontroerender. En het komt allemaal van dezelfde boerengenen. Wim van der Leegte beschouwde zich ook een exponent van de straatarme Kempense boeren. Hij kon als geen ander uitleggen dat het geheim van Brainport de boeren waren van de arme zandgronden die, ook al waren ze niet altijd elkaars vrienden, wel samen moesten investeren en samenwerken om het hoofd boven water te houden. Ons veel geroemde Zuidoost-Brabantse ecosysteem is daar een direct gevolg van. Dàt is en blijft de kern van Eindhoven. Het was overleven, later is het hier gelukkig veel gezelliger geworden. Niet te vergelijken met Amsterdam.”
Ik opper dat meer dan een eeuw geleden juist het lef en ondernemerschap van elders de regio vooruit hebben geholpen. Het waren ook Amsterdammers, onder wie de familie Van Abbe, die de economische potentie van Eindhoven en omgeving op waarde schatten… Jan kan zich wel vinden in die gedachte. „Wij zijn nooit excellent geweest in het middenstuk van de keten”, reageert hij, onmiddellijk weer de link leggend met Philips. „Wij waren goed in de ontwikkeling en de verkoop. IJzersterk in het Natlab en ijzersterk in een grote, internationale verkooporganisatie. Ik was eind jaren tachtig directeur van Philips Spanje en heb toen gezien hoe sterk het merk Philips was.
Later kregen we het voor elkaar, samen met Sony, om van de cd wereldstandaard te maken. Het werd een groot succes. Godzijdank konden we de muziekindustrie overtuigen. Helaas lukte dat met de beeldplaat niet. Ook niet met de video. Van Frits mocht er geen erotiek op de banden… Door het succes van de cd ben ik wel langer in Eindhoven gebleven, het project moest eerst afgerond worden.”
Brabant Smaakt!
Van Frits mocht er geen erotiek op de videobanden…
Wie Jan kent, weet dat hij een cultuur-liefhebber is. Zijn vele advies- en bestuursfuncties vervulde hij met name op dat vlak. Zo benaderde de Commissaris van de Koningin Wim van de Donk hem ooit voor het Prins Bernhard Fonds waarvan Jan jarenlang vice-voorzitter was. Hij stond mede aan de basis van Kazerne in de Paradijslaan, was voorzitter van de Raad van Commissarissen van het Parktheater en is nog altijd met veel plezier voorzitter van Podium Klassiek Eindhoven, om maar enkele ‘bijbanen’ op zijn cv te noemen. Onlangs schreef hij samen met dichter Hans Marijnissen een boek over de zeer door hem bewonderde Duitse beeldend kunstenaar Anselm Kiefer.
En daar kwamen enkele jaren geleden de Brabantse Hoeders bij. De stichting kan wel wat publiciteit gebruiken, betoogt Jan. Hij heeft een zwak voor de 45 mannen en vrouwen die zich als ambassadeurs belangenloos inzetten voor de cultuur en de natuur in Brabant. Jan is inmiddels ere-Hoeder. Leuk, meent hij, maar het was tijd om iets terug te doen en als het even kon in relatie tot Eindhoven. Dat lukte met het festival Brabant Smaakt! half oktober in de Genneper Hoeve, die gerund wordt door ‘een biologisch boerenechtpaar’.
Mede geïnspireerd door zijn kinderen koos hij voor de in zijn ogen hoognodige voedseltransitie als thema. „Zij eten steeds natuurinclusiever en vegetarischer. Ook een goede vriendin van ons, Lianne van Genugten, afgestudeerd aan de Design Academy Eindhoven, besloot om met haar partner Joep Brekelmans de boerderij van haar ouders in Nederwetten om te bouwen en te vormen tot een kringloopboerderij met veel additionele activiteiten.
Wij kopen daar regelmatig door hen verbouwd en bereid voedsel, en treffen daar een hele generatie jongere en oudere Brainport-bewoners die helemaal enthousiast zijn over hun producten, onder het motto ‘van grond naar mond in jouw eigen buurt’! In Eindhoven hebben we nog maar drie boerderijen. Meer niet! Inmiddels lopen we ook hier voor in de ontwikkeling van de voedseltransitie. Dat verdient alle aandacht. Er bestaat meer op de wereld aan regionale verworvenheden dan de cd…”
Inmiddels lopen we ook hier voor in de ontwikkeling van de voedseltransitie