Jos Frederiks schrijft boek over de kracht van taal
Mensen bewust maken van de (scheppende) kracht van taal is de reden waarom Jos Frederiks zijn boek ‘Imprisoned by Words’ heeft geschreven. In zijn praktijk in Helmond en Eindhoven maakt Jos dagelijks mee hoe taal mensen negatief én positief beïnvloedt. „Taal is megabelangrijk! Taal kan mensen in beweging zetten.”
Tekst: Hans Matheeuwsen | Foto’s: René Manders/DCI Media
Jos Frederiks richtte vijftien jaar geleden VidaSense op, na bijna vijf jaar actief te zijn geweest in de praktijk van een collega die hem op het spoor zette van de psychologie en dan met name (business)coaching en psychologische begeleiding. Daarvoor was hij actief als salesmanager in de telecomwereld, waar hij zich al bewust werd van taal(gebruik) om zijn commerciële doelen te bereiken. Hij is geen universitair opgeleid psycholoog maar selfmade door bestudering van vakliteratuur, het volgen van diverse opleidingen, waaronder NLP, maar vooral zijn jarenlange praktijkervaring. „Ik heb het me nooit gerealiseerd maar sales is de hoogste vorm van psychologie. Alles wat met commercie te maken heeft overigens. Je bent constant met taal aan de slag. Ten eerste moet je echt kunnen luisteren. Waarna je de kwaliteitsvragen kunt stellen en de goede antwoorden krijgt. Stilte is ook belangrijk. En heel eerlijk: ook ik zat eerst alleen maar te kletsen.”
Praten kan Jos nog steeds goed; hij is de verpersoonlijking van de spraakwaterval. Een gesprek van een uur levert meer dan 12.000 woorden op uit zijn mond, de meeste mensen komen niet verder dan de helft. De gespreksstof bestaat niet alleen uit informatie en kennis maar vooral ook uit verhalen en anekdotes. Geen wonder dat hem werd voorgesteld om een en ander te combineren in een boek. En omdat het idee ontstond in Engeland is de oorspronkelijke uitgave in het Engels, maar de Nederlandstalige versie volgt snel, belooft hij.
Leven met gevoel
Als salesmanager overleefde Jos een derde (re-)organisatie na een overname niet en kwam hij via een vriend bij een recruiter terecht. Die zag in hem de mensenbegeleider terwijl Jos zelf nog had bedacht in de sales verder te gaan. Er werd zelfs gesproken over een eigen praktijk. Jos moest stapels vakliteratuur doorworstelen terwijl hij niet zo’n lezer was. Maar hij was gewend om targets te halen en dus om met constante prestatiedruk om te gaan. Maar de praktijk waarin hij werkzaam was en zijn opleiding volgde, ging ten onder aan mismanagement.
Hij besloot om door te gaan in de psychologie, want hij werkt graag met mensen. Uiteindelijk startte hij in 2005 door, eerst als franchisenemer en vanaf 2009 zelfstandig, onder de naam VidaSense. „Vida is leven en Sense is gevoel: leven met gevoel. Het gaat erom mensen uit hun cocon te halen. Als therapeut en coach mogen wij een X zetten op het levenspad van mensen. Zodat er een mooie vlinder uit de cocon kan komen. Elke cocon heeft een breuklijntje. De vlinder staat niet zonder reden in het midden. Mensen moeten in balans zijn, anders vallen ze om.”
Durf je in de spiegel te kijken, haal je eruit wat erin zit en weet je wat jouw toegevoegde waarde is?
Met name werkgevers zijn zich vaak niet bewust van het grote potentieel van mensen binnen hun bedrijf, weet Jos. „Wat ik voor en met mensen doe, vat je niet even in een paar woorden samen. Mijn doelstelling wél: zorgen dat mensen het beste uit zichzelf halen en hóe je als bedrijf dit potentieel en de mogelijkheden optimaal benut. Durf je in de spiegel te kijken, haal je eruit wat erin zit en weet je wat jouw toegevoegde waarde is? Met deze vragen schud ik mensen wakker. Waar wil je naartoe en wat wil je vandaag bereiken; deze vragen zijn het startpunt van elk persoonlijk gesprek of groepsgewijze training.”
Daarbij viel het hem op dat taal en taalgebruik van grote invloed zijn op de toestand van mensen. „Taal is megabelangrijk! Taal kan helend werken. Veel elementen zijn van belang: welke woorden gebruik je, hoe zeg je iets, wat is je toonhoogte? Maar taal kan ook belemmerend werken. Bijvoorbeeld in de werkomgeving, wanneer je niet de vrijheid voelt om te zeggen wat je denkt. Dan kan taal een gevangenis voor je worden. Ik heb altijd de vrijheid genomen om te zeggen wat ik dacht, ondanks dat ik ook een hypotheek had. Maar ik kan niet ergens werken waar ik mijn kop moet houden. Het ego staat vaak in de weg. Maar ‘your ego is not your amigo’.”
Mindset
Dat taal helend kan werken, heeft Jos zelf meegemaakt. Hij genas zichzelf van astma. Hij kreeg een aanval op negenjarige leeftijd en een toen hij elf was die hem bijna het leven kostte. „Ik was alweer drie weken benauwd, zat te piepen en niks lukte. Ik ben later bijgekomen in het ziekenhuis. Ons man zei: ‘Hij leeft nog’. Die kwam even binnen.”
Toen hij negentien was, vroeg hij aan zijn moeder de sleutels van de auto. Daarna reed hij op en neer naar Brussel met het voornemen dat hij van zijn astma af zou zijn tegen de tijd dat hij weer thuis was. De hele weg kletste Jos met zichzelf in de achteruitspiegel, vertelt hij. Heen gebeurde er weinig, maar halverwege de terugweg merkte hij dat hij zijn ademhaling elke keer wat kon oprekken.
„Er gebeurde iets magisch: dit werkt! Dat gaf zo’n kick. Ik kreeg een euforisch gevoel. En met elke kilometer kon ik dieper ademhalen. Ik wist bij God niet wat ik aan het doen was, maar thuis liep ik de trap op en neer om mijn moeder te laten geloven wat er gebeurd was. De benauwdheid was voor tachtig procent weg en is nooit meer teruggekomen. Even afkloppen! In het ziekenhuis zeiden artsen: dit kan niet.”
Jos is ervan overtuigd dat de mindset en de gebruikte woorden om gedachten en gevoelens uit te drukken van invloed zijn op de fysiologie van mensen. „Jouw lichaam volgt wat jij denkt of zegt. Ik kan denken in problemen, maar ook in mogelijkheden, het is dippen of dimmen. Vijfennegentig procent van onze klachten ontstaan in ons hoofd. Mensen zijn zich dat niet bewust.
Wij hebben niet een depressie, wij doen een depressie. Wist je dat? Dat is hard werken, om een depressie te doen. Als iemand eenmaal doorheeft dat als hij of zij negatief over zichzelf denkt of spreekt, die depressie zich manifesteert, kunnen we door middel van andere gedachten en positief taalgebruik werken aan de oplossing ervan.”
Moetisme
Jos zijn inzichten, en dus zijn boek, zijn een combinatie van zijn astma, zijn sales-ervaringen en zijn psychologiepraktijk, zegt hij. „Woorden werken. Taal kan mensen in beweging brengen. Een voorbeeld. Veel mensen gebruiken het woord ‘eigenlijk’. Dan gebeurt er dus niks. Want ‘eigenlijk’ zet je niet in beweging. Dat gebeurt op een onbewust niveau.
Je moet jezelf de goede vragen stellen: hoe ga ik mijn doelen bereiken? Dat geldt ook voor ondernemers. Leiderschap is vooral ook luisteren. Er worden voor trainingen allerlei leuke modellen bedacht, maar mensen hebben niet half in de gaten hoe belangrijk taalgebruik is. En door echt te luisteren, kun jij de juiste beslissingen nemen: ‘The road to success is fully paved with obstacles well handled’.”
Daar komt bij dat te veel mensen pleasers zijn, aldus Jos. „We doen zoveel dingen tegen onze natuur in. ‘The best way to find yourself is to lose yourself in the service of others’, zeggen Engelsen. Interessant. Hoe gebruik jij jouw taal? Hoe zet jij jezelf in beweging? Wat vind je fijn om te horen?
Zo brengt moetisme niks. Moeten is ‘imprisonment by words’. Als je het boek leest, kom je er al snel achter dat wij in no-time vastgezet worden door woorden en ons dat niet bewust zijn. Dat hoeft niet. Bied een alternatief. Waarbij positieve taal echt het verschil kan maken.”
