De krant staat vol met berichten over de horecabranche. De laatste tijd zijn diverse faillissementen uitgesproken in Eindhoven. Is het nu code rood of code groen voor de horeca in onze stad en wat kunnen we er als gast of consument zelf aan doen?
Tekst: Louis van de Waarsenburg I Foto: Kees Martens/DCI Media
Momenteel zijn er ongeveer 750 horecabedrijven in Eindhoven en omgeving. In de laatste tien jaar is vijftig procent van de dorpscafés gesloten. Het aanbod verschraalt. Nieuwe horecaondernemers openen veelal sushi-, pizzazaken of Koreaanse restaurants. Er gaan geruchten dat restaurants met één Michelinster deze vrijwillig zouden willen inleveren om weer een breder publiek aan te spreken. Van een horecamakelaar vernam ik dat er in Eindhoven 32 horecabedrijven te koop staan, in Breda zijn dat er zelfs meer dan honderd. Het centrum van Eindhoven wordt weliswaar steeds internationaler, maar niet drukker. De plannen om de komende jaren duizenden woningen te realiseren in het centrum biedt perspectief.
Het centrum van Eindhoven wordt steeds internationaler, maar niet drukker
Ook is door de gemeente Eindhoven anderhalf miljoen euro vrijgemaakt voor subsidie om kleinschalig ondernemerschap te ondersteunen. Zij helpen ook bij de aanvraag van vergunningen. Hopelijk melden zich innovatieve ondernemers met nieuwe aansprekende concepten. Het verblijfsklimaat wordt door de gemeente drastisch aangepakt, de binnenstad wordt steeds beter ingericht en zichtbaar groener. Regels om wildgroei van terrassen te voorkomen zijn onlangs ingevoerd. Op de Kerkstraat hebben ondernemers, vastgoedeigenaren en gemeente de handen ineen geslagen voor een uniforme terrasuitstraling.
Financieel en prijzen
De horecabedrijven staan behoorlijk onder druk. De regeldruk en de kosten zijn fors gestegen, denk hierbij aan de huren, de energievoorziening, de inkoop van producten en ook het personeel. Vanaf 2019 zijn de loonkosten in de horeca met veertig procent gestegen. Corona heeft behoorlijke sporen achter gelaten. De regering heeft op onverantwoorde wijze bedrijven verplicht gesloten met kerst en de jaarwisseling, terwijl in de buurlanden Duitsland en België gewoon gewerkt mocht worden in de horeca. Dat heeft veel schade veroorzaakt. Diverse ondernemers moeten de uitgekeerde tegemoetkomingen terugbetalen, simpelweg omdat ze er achteraf geen recht op hadden. De regering vraagt daar nu wel zes procent rente over. De staatskas is uiteindelijk het meeste gebaat bij de stijgende prijzen en lonen.
De consument cq. gast is de grote verliezer. Zij krijgen minder voor meer geld. De prijzen zijn de laatste twee jaar behoorlijk gestegen, de nieuwe btw-verhoging en inflatie komen daar nog bij. In onze buurlanden zie je de prijzen minder snel stijgen, hoe kan dat? Degene die daar op vakantie zijn geweest, hebben dat zelf kunnen constateren. Het gemiddelde kopje koffie kost in centrum Eindhoven tussen de € 3,25 en € 3,75, het gewone tapbier tussen de € 3,30 en € 4,00 per glas. Voor wijn is de prijs € 5,00 tot € 7,50. Zelfs in de dorpen rondom Eindhoven moet je niet schrikken van deze prijzen. Om ze te kunnen verhogen, in welke sector dan ook, is ‘klimaatverandering’ inmiddels het toverwoord geworden.
De pers helpt niet om een positievere mindset te verwezenlijken, met steeds maar waarschuwingen terwijl het helemaal niet zo slecht gaat met de economie. Sterker nog, de economie in de Brainportregio staat er goed voor, veel beter dan in andere delen van Nederland. Dit zorgt ervoor dat er ook van maandag tot en met donderdag voldoende vraag is naar restaurants. Vreemd dat vele er voor kiezen om op dinsdag gesloten te zijn, maar dat zal ongetwijfeld aan het personeelstekort liggen.
Het stadsbeeld wordt beheerst door de opvallende outfits van de ‘thuisbezorgers’. Zelf koken met verse producten gebeurt steeds minder. Er is nauwelijks nog interesse. De boodschappen worden ondertussen steeds duurder, dat geldt met name voor gezonde voeding. Consumeren is de nieuwe norm. De horeca zou ook eens kunnen nadenken over de ouderen. De helft van de achttien miljoen inwoners tellende bevolking in Nederland is ouder dan vijftig jaar. Een vijfde deel is vijfenzestig jaar of ouder. Als de horeca slim is, spelen ze daar beter op in. Het is een welvarende generatie die op andere uren vrij is dan de werkende. Zij willen leuke dingen doen, maar wél betaalbaar. Wellicht is een idee een aangepaste prijs tijdens de daluren. Ouderen zijn ook (nog) niet gewend om in shifts te eten van twee uur en de bestelling te plaatsen via een tablet of QR-code. Heeft nog zijn tijd nodig, of het gaat helemaal niet meer gebeuren…
De mentaliteit van de nieuwe horecamedewerker is veranderd. Betrokkenheid, kennis en kunde ontbreken
Personeel
Ondertussen is het horecavak blijkbaar ook niet meer zo interessant voor jong volwassenen. Daar staat tegenover dat je maar weinig medewerkers in de bediening tegenkomt die ouder zijn dan veertig jaar, de meesten hebben een carrièreswitch gemaakt na of tijdens de coronasluiting. Bij gebrek aan beter is het huidige personeel vaak onkundig. Misschien moeten we bij ons zelf te rade gaan. De gasten verlangen 120 procent van de ondernemer en het personeel. We krijgen beduidend minder want het kan momenteel blijkbaar niet anders. De aanwas van horecaleerlingen op het ROC en de Rooi Pannen is minimaal, er is een groot tekort aan praktijkleraren. Een deel gaat bovendien binnenkort met pensioen.
De mentaliteit van de nieuwe horecamedewerker is veranderd. Betrokkenheid, kennis en kunde ontbreken. Velen zijn een zesje maar willen betaald worden als een dikke tien. Ze eisen een werkweek van 24 of 38 uur maar dan in vier dagen. Dat is tegenwoordig meer regel dan uitzondering. Er is een groot tekort maar toch is het aantal WW-uitkeringen gestegen.
De aankomende jeugd, zeker de jongste, is wel weer bereidt om in de horeca te gaan werken, zo wees afgelopen zomer uit. Vakantiebaantjes werden weer veelal vervult in de horeca. Internationale studenten springen ook bij waardoor Engels een veelvoorkomende aanspreektaal is geworden op het terras. De vakkennis laat echter nog veel te wensen over.
De gast
- Waarom altijd een tafeltje op primetime 19.00, 19.30 uur? In het buitenland zijn tafels meerdere malen bezet per avond en is dat de normaalste zaak van de wereld.
- Waarom kan een menu geen vegetarisch gerecht bevatten, aangenaam van smaak? Met het oog op duurzaamheid zouden we de kok moeten bedanken als er voldoende lekkere vegetarische gerechten zijn.
- Waarom nog roken op een terras? Er moet wel voor de rokers een goed alternatief worden geboden.
- Waarom reserveren als een bezoek aan een horecalocatie niet zeker is? Een No Show kost de ondernemer veel geld.
- Waarom niet vaker lunchen op een moment dat er voldoende plaats is?
- Waarom gooien we nog plastic glazen op de grond?
- Waarom plaatsen gasten op de sociale media anonieme,- negatieve recensies? De ondernemer is juist gebaat bij rechtstreeks contact en commentaar. Hij zal u zelfs dankbaar zijn.
Als gast kunnen we ook een duit in het zakje doen, zorgen we samen voor een code groen.
