Nieuw Sectie-C tweede stadshart voor Tongelre

Focus en Ten Brinke bouwen 1.300 woningen en zo’n 29.000 vierkante meter aan broedplaats en commerciële ruimten

Tongelre krijgt een tweede stadshart. Eigenaren Focus on Impact en Ten Brinke Groep willen over ruim een jaar woningen en nieuwe ateliers gaan bouwen op Sectie-C. Er is overeenstemming tussen alle belanghebbenden over de toekomst van de creatieve broedplaats die daarmee definitief een vaste plek krijgt in Eindhoven-Oost. „Een gaaf plan”, zegt bestuurder Freek Boeijen van Focus. „Een mijlpaal”, aldus commercieel directeur Johan Hofmans van Ten Brinke.

Tekst: Hans Matheeuwsen | Foto’s: Kees Martens/DCI Media, Bas Gijselhart, Charlotte Grips

Hoog op een kast op de tweede verdieping van een kantoorpand aan de Daalakkersweg staat een hardboard plaat met daarop een foto van de iconische entree van Sectie-C. Daaronder staan vier handtekeningen. Twee van de genoemde ontwikkelaars, één van wethouder van wonen Mieke Verhees en één van voorzitter Anne Ligtenberg en Jean-Paul Kroese van de Stichting Sectie-C namens zo’n 300 gebruikers van de huidige broedplaats. Zij zetten hun handtekening half april onder een samenwerkingsovereenkomst waarmee een einde is gekomen aan de onzekerheid over de toekomst van dit unieke ‘çreatieve ecosysteem’ in de oostelijke hoek van de stad.

Het nieuwe Sectie-C, dat er als maquette uitziet als een soort mini-Strijp-S – wellicht inclusief een eigen NS-station in de toekomst -, wordt de creatieve tegenhanger van alle (economische) ontwikkelingen aan de westzijde van Eindhoven, waaronder Strijp-S en Strijp-T. Focus en Ten Brinke bouwen minimaal 1.300 woningen in het bijna acht hectare tellende gebied dat tot 2007 een productiecomplex van Stork Nolte was. Waarvan verreweg de meeste in de categorie betaalbaar, conform het bouwbeleid van de gemeente Eindhoven. Het masterplan voor Sectie-C vergt een investering van honderden miljoenen euro’s.

Parade

Het door de stad ‘reizende circus’ van creatieve makers vond in het afgelopen decennium onderdak en vooral werkruimte in de lege en verlaten fabriekshallen. Zij behouden hun plek. Het plan voorziet in ruim 19.000 vierkante meter broedplaats, lees nieuwe ateliers. Idealiter worden deze afgebouwd met hergebruikte materialen waarmee deels het bijzondere karakter van de broedplaats behouden blijft. ‘Het rijke sociaal fundament met diversiteit aan mensen, gemeenschappen, bedrijven en activiteiten in het eigenwijze gebied vormt een vruchtbare bodem voor een sterke cultuur van creativiteit, gemeenschap, eigenaarschap en ondernemerschap’, stellen de ontwikkelaars in het masterplan voor de ontwikkeling van Sectie-C.

Focus en Ten Brinke willen het ‘kruip-door-sluip-door mini-stadje’ verduurzamen, ontsluiten en vergroenen. Daarvoor heeft Eindhovenaar Tom van Tuijn van het gelijknamige bureau voor stedenbouw en landschaponderzoek een plan gemaakt dat voorziet in ‘een parade als bindend hart, een podium van leven waaraan het gebied zijn identiteit en leefkwaliteit ontleent’. Ondanks alle nieuwbouw is het doel om Sectie-C te behouden als eigenzinnig stukje stad en een herkenbaar district in Tongelre, een gebied waar de creatieve maakcultuur zichtbaar is.

Het rijke sociaal fundament met diversiteit in het eigenwijze gebied vormt een vruchtbare bodem voor een sterke cultuur van creativiteit, gemeenschap, eigenaarschap en ondernemerschap

Goede Spoor

Freek kan niet genoeg benadrukken dat de ontwikkeling van Sectie-C een gezamenlijk project van alle genoemde partijen is. Focus kocht het gebied in 2019 van de families Roos en Van der Meeren zonder concreet ontwikkelplan maar zag direct de enorme potentie van het gebied. „De locatie was goed, er waren voldoende huurders, er was een goede spreiding en het volume van het terrein gaf veel mogelijkheden.” Volgens Freek was en is er veel belangstelling voor het gebied. Een gemakkelijke keus zou zijn geweest om alles te slopen ten behoeve van bijvoorbeeld een distributiecentrum of een datacenter. Daarmee zou ook het unieke dna van de plek verloren raken. In plaats daarvan raakte hij overtuigd van de potentie van Sectie-C .

„Toen zijn we gaan nadenken. Er was achterstallig onderhoud. Overal stond het water binnen als het regende. Er moest wat gebeuren. Er was gewoon noodzaak om te investeren. Als het niets zou worden, konden we nog altijd terugvallen op andere ontwikkelscenario’s. Tom van Tuijn zette ons op het goede spoor. We bedachten een gaaf plan maar we moesten er natuurlijk ook een boterham aan kunnen verdienen. Qua volume is het een gigantisch project geworden. Met woontorens, variërend in hoogte zodat er voldoende ruimte over blijft voor groen en het maken. Qua dichtheid valt het wel weer mee. Het plan kent brede paden, veel groen en veel openbare ruimte”, legt Freek uit. „De dichtheden van Sectie-C zijn straks vergelijkbaar met die van Strijp-S”, vullen Nik van Nuland en Joep van Eijkeren aan, beiden projectleiders vanuit zowel Focus als Ten Brinke.

Commitment

Focus was in de loop van 2024 op zoek naar een partner met bouw- en ontwikkelcapaciteit om het project mee naar de volgende fase te brengen. Ten Brinke werd in het najaar van 2024 voor dertig procent eigenaar van het gebied. Het bedrijf beschikt over de benodigde ontwikkel- en bouw-expertise. „Wij zijn een ontwikkelende bouwer en de bouwende ontwikkelaar. Daarin ligt onze kracht. We werken zowel regionaal als landelijk. Onze projecten bestaan veelal uit totale gebiedsontwikkelingen en binnenstedelijke ontwikkelingen”, verklaart Johan.

Nadat de uitgangspunten voor de ontwikkeling waren geformuleerd haakte de gemeente Eindhoven volop aan. Freek: „We hebben volledig commitment. Sindsdien zetten we flinke stappen. Het plan heeft hoge prioriteit voor de gemeente. Dat is echt bijzonder. Samen met de raad en ambtenaren heeft de wethouder haar nek uitgestoken. Zij omarmt het project volledig. Niet alleen is behoud van de broedplaatsen van belang, uiteindelijk moeten er ook gewoon woningen worden gebouwd in Eindhoven. Er zijn zo’n vijftien ambtenaren vrijgemaakt die deelnemen aan het projectteam. Maar ook zeker de broedplaats doet volop mee waardoor er een unieke samenwerking is ontstaan.”

Het idee is dat er nog een NS-station komt voor verdere ontsluiting van dit deel van de stad

Levendigheid

Er is een coöperatie in oprichting waarin de creatieve ondernemers van Sectie-C zich verenigen. Zij gaan jaarlijks gemiddeld 85 euro per vierkante meter betalen, met de mogelijkheid om hun atelier of werkplaats in eigendom te verwerven. Freek: „Er is onderzoek gedaan naar wat een reële huurprijs is van broedplaatsen. Dit is 85 euro per vierkante meter per jaar. Daarnaast werken we aan een huurmodel om juist ook starters faciliteren. Zij betalen de eerste paar jaar minder terwijl volwassen huurders iets meer betalen. Huurders kunnen ook eigenaar worden van hun ruimte.

We zijn in gesprek over de financiering. Dat is spannend, De creatieve makers zijn nu vrij, er is ruimte, kunnen hun gang gaan. Eigenaarschap is niet vrijblijvend. Daarnaast wordt op verzoek van de gemeenteraad onderzocht of de gemeente zelf eigenaar kan worden. Allemaal met het doel om de broedplaats voor de lange termijn te bestendigen.” Freek rekent voor dat een kleine 800 tot 1.000 mensen werkzaam en actief zijn op Sectie-C. Daar zitten serieuze bedrijven tussen die internationaal opereren, hij weerlegt dan ook het idee dat het alleen gaat om kleine zelfstandigen en hobbyïsten…

„Zij verdienen hier hun inkomen en voegen karakter toe aan het gebied en de stad. We behouden de broedplaatsen, met oog voor het industriële karakter, en voegen woningen toe. Anders zouden we alleen maar een nieuwbouwwijk bouwen. Dan zou het best wel moeilijk zijn om de levendigheid en sfeer te krijgen die het gebied nu kenmerkt. Het plan voorziet ook in 10.000 vierkante meter commerciële ruimte. We denken bovendien aan de vestiging van restaurantjes.”

Verbinding

Focus en Ten Brinke halen de hekken rondom Sectie-C weg waardoor het gebied vrij toegankelijk wordt en aansluit op de aangrenzende wijk Geestenberg. „De verbinding is er nu niet. Wij openen het gebied, laten het aansluiten en door de nieuwe woningen is ook doorgroei in de wijk mogelijk. Achter Sectie-C ligt de Dommelvallei, waarin de Kleine Dommel stroomt. Het is een prachtig, groen gebied. Het idee is dat er nog een NS-station komt voor verdere ontsluiting van dit deel van de stad, hoewel het maar tien minuten fietsen naar het centrum is. Tongelre verdient dat er fors wordt geïnvesteerd, met de mensen die hier wonen en werken.”